Roboty ziemne to roboty budowlane polegające na wydobywaniu gruntu naturalnego (ziemi), jego przemieszczanie, nadawanie mu kształtu lub całkowite usuwanie. Prace ziemne zazwyczaj mają charakter pomocniczy lub tymczasowy, bardzo rzadko są to roboty podstawowe.

Kiedy prowadzimy roboty ziemne? Najczęściej podczas realizacji:

Fundamentów budowli naziemnych (domy jednorodzinne, garaże, pomieszczenia gospodarcze itp.)
Instalacji i budowli podziemnych (zbiorniki, tunele, schrony, rurociągi itp.)
Podłoża pod nawierzchnię (drogi, parkingi, lotniska, podjazdy itp.)
Kształtowania terenu (usypywanie wałów, tworzenie sztucznych dolin itp.)

Roboty ziemne możemy podzielić dwie podstawowe kategorie:

Wykopy – wszystkie prace wykonywane poniżej powierzchni ziemi. Wykopy dzielimy na wąskoprzestrzenne, szerokoprzestrzenne oraz tymczasowe.
Nasypy – wszystkie prace wykonywane powyżej powierzchni ziemi. W obrębie tej kategorii wyróżniamy nasypy kontrolowane, gdy układa się je warstwami i zagęszcza, oraz nasypy niekontrolowane (odkłady zwałowe i pryzmowe).

Rozróżniamy także:

Podstawowe roboty ziemne – makroniwelacja, wykopy szerokoprzestrzenne, wąskoprzestrzenne, nasypy, zagęszczanie, kształtowanie i niwelacja terenu;
Wykończeniowe roboty ziemne – wyrównanie dna wykopów, wykopy pod stopy fundamentalne, profilowanie nasypów czy układanie ziemi roślinnej w darni, w terenie i na skarpach;
Przygotowawcze i porządkowe prace ziemne – usuwanie darniny ziemi roślinnej, wycinanie i karczowanie pni i krzewów, wytyczanie budowli ziemnych, odprowadzanie wód opadowych czy też czasowe obniżanie poziomu wód gruntowych.